parochies en hun kerk

De impact van het christendom op onze samenleving is overweldigend. Dit is zelfs zichtbaar aan onze skyline. Zo telt Vlaanderen ongeveer 1.800 rooms-katholieke kerken en 1.200 kloostergebouwen. Ook Landen is gezegend met enkele prachtige kerken en kapellen.

De specificiteit van de Kerk heeft ook onze wetgeving beïnvloed. Zo is de scheiding van Kerk en Staat in België niet absoluut: het onderhoud van gebedshuizen en het uitbetalen van wedden en pensioenen van eredienstbedienaars valt ten laste van de overheid.

Op lokaal vlak wordt een en ander geregeld door het Vlaamse ‘Eredienstendecreet’ (2004). Hierin wordt bepaald dat een parochiale kerkfabriek instaat voor het onderhoud en beheer van gebouwen en gelden. Deze kerkfabrieken worden grotendeels gefinancierd door de gemeente. De N-VA staat bijzonder positief tegenover dit gemeenschapsvormend vrijwilligerswerk. Zeker in kleinere (deel)gemeenten spelen de kerkelijke diensten een belangrijke rol in het samenbrengen van mensen.

Desalniettemin worden we geconfronteerd met enkele knelpunten. Zo gaat amper 5% van de Vlamingen wekelijks ter kerke, ondanks het massale aanbod. Ondertussen kampen vele verenigingen wel met acuut plaatsgebrek.

Bovendien worden kerken onderhouden met belastingsgeld. De Vlaamse gemeenten betaalden in 2009 bijna 42 miljoen euro aan exploitatietoelagen. In Landen is de kostenpost erediensten goed voor zo’n 300.000 euro aan gewone uitgaven (op een totaal van ca. 20 miljoen euro) en ongeveer 1 miljoen euro aan buitengewone uitgaven (op een totaal van ca. 15 miljoen euro) (begroting 2011). Het gaat hier dus om flinke bedragen die in de volgende – precaire – bestuursperiode des te zwaarder gaan wegen.

Redenen te over om de meerjarenplannen die de kerkraden in het voorjaar van 2013 moeten opstellen, grondig voor te bereiden. Voor alle duidelijkheid: de N-VA wenst de bestaande financieringsverplichting van de lokale overheid niet ter discussie te stellen. Onder het motto Kick ‘em when they’re down hebben enkele politici recent de aanval geopend op het christendom in het algemeen en de rooms-katholieke kerk in het bijzonder. Hier wenst de N-VA niet aan deel te nemen. Voor ons is er zeker ruimte voor godsdienstles op school, staan kruisbeelden op begraafplaatsen en kerktorens daar goed en hoeven kerken niet omgebouwd te worden tot groentenhallen of discotheken.

Wel moet er worden nagedacht over efficiëntere lokale beheersstructuren en over eventuele neven- of herbestemmingen van weinig gebruikte kerken. Het fraai gerenoveerde cultuurhuis ‘Den Dries’ te Gingelom (Klein-Vorsen) kan hier inspiratie bieden, net als een gezamenlijk beheer en gebruik met andere Landense (christelijke) geloofsgemeenschappen.

Robrecht Willems

Secretaris N-VA Landen